Khi Tiến sĩ Marta Sitges theo học ngành y tại Đại học Tự trị Barcelona vào đầu những năm 1990, bà có khá nhiều bạn học nữ. Giờ đây, với tư cách Giám đốc Viện Tim mạch trực thuộc Bệnh viện Clínic de Barcelona, TS. Sitges thường là bóng hồng duy nhất trong phòng.
“Chúng tôi thấy rằng có rất ít phụ nữ làm việc ở khoa tim và không chỉ trong lĩnh vực này mà cả trong những vị trí điều hành và quản lý” – bà nói. “Tôi không cảm thấy bị phân biệt đối xử nhưng đôi khi, là phụ nữ, bạn phải thể hiện tốt hơn rất nhiều so với nam giới để đạt được vị trí tương tự”.
Ngày càng có nhiều nữ giới theo học ngành y. Đơn cử, năm 2019, hơn 50% sinh viên trường y là nữ. Tuy nhiên, phụ nữ vẫn chiếm tỷ trọng thấp trong một số chuyên ngành y khoa, trong đó có tim mạch. Nghiên cứu cho thấy nữ giới chỉ chiếm 21% trong tổng số bác sĩ thực tập tại khoa tim mạch tổng quát và tỷ lệ này còn thấp hơn nữa ở các chuyên khoa như tim mạch can thiệp và điện sinh lý tim.
Tiến sĩ Carolina Bonilla – trưởng nhóm Các ứng dụng lâm sàng siêu âm tim tại GE Healthcare và Tiến sĩ Marta Sitges – Giám đốc Viện Tim mạch, trực thuộc Bệnh viện Clínic de Barcelona đều là giám đốc giám sát quá trình cho chương trình CLIMB năm 2021 của tổ chức Woman as One. Đây là một nỗ lực giúp gia tăng tỷ trọng nữ giới trong lĩnh vực tim mạch.
Theo tiến sĩ Roxana Mehran – Giám đốc nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng chuyên khoa tim mạch can thiệp tại Trường Y Icahn ở Mount Sinai, có nhiều yếu tố khiến tỷ trọng nữ giới làm việc ở khoa tim thấp như vậy, bao gồm văn hoá tổ chức, thiếu cơ hội nghề nghiệp và phân biệt đối xử do trách nhiệm nuôi dạy con cái.
Để cải thiện thực trạng này, TS. Mehran đồng sáng lập tổ chức Woman as One cùng TS. Marie-Claude Morice – Trưởng khoa Tim mạch Can thiệp tại Institut Hospitalier Jacques Cartier. Qua tổ chức này, Mehran đặt quyết tâm sẽ khích lệ và hỗ trợ tài năng của nữ giới trong ngành y và tăng số lượng phụ nữ trong các chuyên khoa tim mạch. Woman as One mang đến cho nữ bác sĩ các chương trình lãnh đạo và cơ hội để kết nối với nhiều đồng nghiệp.
“Khi thiếu vắng phụ nữ trong vai trò lãnh đạo để thúc đẩy những tư duy, chính sách và thực tiễn có thể hỗ trợ tốt hơn cho các nữ đồng nghiệp trong lĩnh vực tim mạch, quá trình thay đổi diễn ra vô cùng chậm chạp. Trên thực tế, các mô hình dự đoán hiện ước tính rằng nữ giới trong lĩnh vực tim mạch sẽ không đạt tỷ trọng cân bằng với các đồng nghiệp nam trong vòng 50 năm tới, trừ khi chúng ta phá vỡ vòng luẩn quẩn này” – bà cho biết.
Women as One ra mắt chương trình CLIMB từ năm 2020 với mục tiêu đào tạo nữ bác sĩ thực hiện các thủ thuật tim phức tạp trong ba chuyên khoa: can thiệp mạch vành, bệnh tim cấu trúc và điện sinh lý tim.
Tiến sĩ Roxana Mehran – đồng sáng lập tổ chức Woman as One với mục tiêu đào tạo nữ bác sĩ thực hiện các thủ thuật tim phức tạp trong ba chuyên khoa: can thiệp mạch vành, bệnh tim cấu trúc và điện sinh lý tim. Ảnh: GE.
Đây là một chương trình kéo dài sáu tháng, bao gồm một chuỗi hội thảo và đánh giá tình huống, kết nối với nhiều cơ hội đào tạo thông qua những tổ chức tài trợ như GE Healthcare. Chương trình cũng trao tặng các nữ bác sĩ các cơ hội để giữ vai trò nhà lãnh đạo quan điểm trong những diễn đàn khu vực và quốc gia đồng thời nhận được sự dìu dắt của các giám đốc chương trình, chuyên khoa và các tổ chức tài trợ. Từ đó, họ sẽ được mở mang tri thức và tự tin hơn khi thực hiện những thủ thuật tim phức tạp. Đồng thời sẽ có được sự công nhận về kỹ thuật chuyên môn, có cơ hội làm diễn giả truyền cảm hứng và phát triển quan hệ với các đối tác và đồng nghiệp.
TS. Sitges cùng với Tiến sĩ Rebecca Hahn – Trưởng khoa Siêu âm tim Can thiệp tại Trung tâm Y tế Đại học Columbia (thuộc hệ thống New York-Presbyterian) kiêm giảng viên y học lâm sàng tại Trường Phẫu thuật cũng thuộc Đại học Columbia, đều là giám đốc giám sát quá trình cho chương trình CLIMB năm 2021 về Chẩn đoán hình ảnh cho can thiệp cấu trúc.
“Một trong những mục tiêu chính của chương trình CLIMB Bệnh tim cấu trúc là nâng cao kiến thức và kỹ thuật chuyên môn cho nữ bác sĩ tim mạch về những thủ thuật can thiệp cấu trúc phức tạp” – TS. Hahn cho biết. “Khi làm như vậy, vai trò của họ ở khoa tim sẽ tăng lên cả về quy mô và giá trị, đồng thời cũng nâng cao vị thế của phụ nữ trong lĩnh vực tim mạch.”
TS. Sitges chia sẻ rằng chính mối liên hệ với những phụ nữ khác trong ngành, bao gồm Carolina Bonilla – Trưởng nhóm Các ứng dụng lâm sàng siêu âm tim tại GE Healthcare – đã mở ra cho bà nhiều cánh cửa cơ hội mới.
“Tôi được mời tham dự nhiều cuộc họp, hội nghị chuyên đề và tham gia nhiều ban cố vấn. Một điều hữu ích cho cá nhân tôi là việc gặp được những tấm gương để mình có thể noi theo. Đó là những người phụ nữ mà khi nhìn vào họ, tôi tự nhủ: nếu cô ấy làm được, mình cũng phải làm được” – TS. Sitges chia sẻ. “Quan trọng là phải đào tạo nhiều phụ nữ hơn và giúp họ tin rằng họ có thể có được cơ hội công bằng và cũng nên như vậy”.
Sáng kiến Woman as One không chỉ mang lại cơ hội kết nối và phát triển nghề nghiệp cho nữ bác sĩ, họ còn hướng tới thay đổi tương lai ngành y. Theo TS. Mehran, tuyển dụng thêm nhiều phụ nữ vào các chuyên khoa như tim mạch là cần thiết để có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc toàn diện.
“Việc không có thêm đại diện nữ trong các chuyên khoa tim mạch sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy, ví dụ sẽ làm giảm sự đa dạng về quan điểm và kinh nghiệm khi cần đưa ra các quyết định khoa học” – bà giải thích. “Bệnh tim là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ trên toàn cầu, rõ ràng việc tăng số lượng nữ bác sĩ tim mạch là vô cùng cần thiết để mang tới trải nghiệm chăm sóc bệnh nhân tối ưu.”
Dù chương trình CLIMB mới ra mắt chưa đầy một năm, TS. Mehran đã rất mong chờ vào tương lai. “Để thay đổi sẽ mất nhiều thời gian, tuy nhiên, chúng tôi đã nhận thấy những dấu hiệu tăng trưởng tích cực và chắc chắn rằng các chương trình như CLIMB sẽ giúp đẩy nhanh quá trình này. Mục tiêu của chúng tôi là mở rộng hỗ trợ sang các lĩnh vực y khoa khác và Woman as One đang tích cực nỗ lực hướng tới mục tiêu đó” – bà cho biết.