Tıbbi Görüntüleme ile Ortaya Çıkan Sanatsal ve Çarpıcı Gerçekler!

Radyolog Enzo Angeli, olağandışı bir örnek departmanın kapısından içeri girerken gülüyordu: “Görüntüleme yapılırken hastaların tamamen hareketsiz durmalarına ihtiyacımız var. Ancak bu hastada böyle bir sorun yaşayacağımızı sanmıyorum”. Bergamo, İtalya’da bulunan Humanitas Gavazzeni Hastanesinde tanısal görüntüleme başkanı olan Angeli‘nin bu seferki ziyaretçisi, normal şartlar altında kritik olarak kabul edilebilecek bir duruma sahip: Hasta yaklaşık 80 yıldır hiç hareket etmiyor.

Bunun nedeni ise Angeli‘nin, ünlü 15. yüzyıl sanatçısı Andrea Mantegna’ya ait “Mesih’in Dirilişi” adlı esere yakından bakmak üzere olmasıydı. Tarihi 1492’ye kadar kadar uzanan tablo, konservatör Giovanni Valagussa’nın Mayıs ayında Bergamo’daki Accademia Carrara Sanat Galerisi’nde 14. ve 15. yüzyıl İtalyan tablolarını kataloglama süreci esnasında ortaya çıkarıldı. Valagussa, depoda “Diriliş” tablosu ile karşılaştı. Tablo, sanat tarihçisi Bernard Bereson’ın tabloyu başka bir eserin kopyası olduğu söylediği 1930’lu yıllardan beri bu depoda duruyordu.

Ama Valagussa bundan o kadar da emin değildi. Tablonun kalitesi ve bazı detaylar o kadar çarpıcıydı ki Valagussa bunun orijinal bir Mantegna eseri olabileceğine inanmaya başlamıştı Valagussa tabloyu yakından incelerken, alt kenarında küçük bir altın haç olduğunu gördü. Daha önceden fark edilmeyen bu sembol, tablonun orijinal bir eser olup olmadığı konusunda araştırma başlatılmasını sağladı.

1431 yılında Padua kenti yakınlarında doğan Mantegna, yaptığı resimler ve gravürlerle İtalya’da ve İtalya’nın dışında ün kazanmış tutkulu bir Rönesans sanatçısıydı. Valagussa, Mantegna için “İtalyan sanatının Batı dünyasının merkezinde olduğu 15. yüzyılın ikinci yarısında yaşamış ikonik bir ressamdı” diyor.

GE Sağlık Revolution CT tarayıcısında “Mesih’in Dirilişi”. Tarama, insan gözünün göremeyeceği ayrıntıları ortaya çıkardı.

Uzmanlarla birlikte yürütülen çalışmalar doğrultusunda, depoda bulduğu tabloya ait bazı ayrıntılı detaylarla birlikte altın haçla da eşleşen başka bir Mantegna eseri ortaya çıkarıldı: “Mesih’in Araf’a İnişi.” Görünüşe göre, öylece bir kenara atılan “Diriliş” tablosundaki haç aslında “Mesih’in Araf’a İnişi” tablosunda yer alan bir detayın devamıydı. Tablolar aslında bir bütün olarak sergilenecek şekilde tasarlanmış iki farklı parçadan oluşuyordu. Bu parçalar bir araya getirildiğinde her şey anlam kazanıyordu.

Bu eşleşme, New York Metropolitan Sanat Müzesi küratörü olan ve Mantegna hakkında yaptığı araştırmalarla ilk akla gelen isimlerden olan uzman Keith Christiansen tarafından doğrulandı. ChristiansenArtnet News’e verdiği röportajda, Bergamo’daki meslektaşlarının, düşündükleri konusunda hemfikir olup olmadığını görmek için kendisine çok sayıda görüntü gönderdiğini ve topladıkları kanıtlara baktığında, itiraz edecek hiçbir şey olmadığını gördüğünü söylüyordu.

“Diriliş” tablosunun tıpkı adı gibi tarihi kayıtlar arasından çıkarak yeniden dirilmesinden sonra Valagussa, “Tam bir restorasyon yapmanın doğru olacağını hissettim” diyor. Restorasyon kapsamında ise tablonun bilgisayarlı tomografi veya CT tarayıcı ile görüntülemesi yer alıyordu.

Bu da Mesih’in Humanitas Gavazzeni Hastanesine getirilmesini ve radyoloji departmanının genellikle oldukça sessiz olan koridorlarını heyecanlı personelle dolmasını sağladı. Şu anda yaklaşık 30 milyon dolar değerinde olan orijinal Mantegna üzerinde son derece dikkatli ve özenli bir şekilde çalıştıklarını söylüyor Angeli. “Resmi tutarken veya taşırken mutlaka eldiven kullandık ve güvenlik görevlileri bu işlemler sırasında her zaman bize eşlik etti.”

Hastane teknisyenleri, genelde kemikleri, damarları ve organları benzersiz detaylarıyla görüntülemek için GE Sağlık Revolution CT cihazını resmin içni, ahşap lifleri, tahtakurularının açtığı tünelleri ve çivi gibi yabancı cisimlerin varlığını araştırmak amacıyla kullanırken dijital radyografi resimsel katmanları ortaya çıkardı.

Angeli, incelemenin, tabloyu sayısız 0,6 mm’lik kesitlere ayırmalarını sağladığını söylüyor. “Ahşabın korunma durumunu büyük bir hassasiyetle görebildik, küçük parçalanma ve dökülmelerin varlığını gözlemleyebildik, ayrıca renk kompozisyonlarını inceleyebildik. Bu bilgi aynı zamanda sanatçının diğer eserleriyle karşılaştırma yapmak ve resmin sanatçıya ait olduğuna dair hipotezi desteklemek için de faydalı oldu.”

BT tarama sonuçlarına dayanarak “Mesih’in Dirilişi” tablosunda restorasyon yapıldı. Tablo, 2018’de Londra’daki bir müzede diğer yarısı olan “Mesih’in Araf’a İnişi” tablosuyla yeniden bir araya geldi. 2019 yılında tablolar Berlin’e taşındı.

Valagussa, “Londra’daki galeri, keşfimizin kamuya açıklanmasından birkaç gün sonra bizi aradı. Andrea Mantegna’ya adanmış bir sergi hazırladıklarını ve bulgularımızı doğrulamak istediklerini söylediler” diyor ve daha iyi bir başlangıç hayal edemediklerini belirtiyor…

Giovanni Valagussa, Enzo Angeli ve Accademia Carrara Sanat Galerisi Direktörü Maria Cristina Rodeschini’nin BT taramasına hazırlanırken 15. yüzyıl sanat eseriyle çektirdikleri bir fotoğraf.