16 maratona katılan ve 17 dağ bisikleti yarışında yer alan 53 yaşındaki David Bates, son zamanlarda her yıl Wisconsin bölgesinin kuzeyinde düzenlenen 50 km’lik kros kayağı yarışı olan American Birkebeiner‘e sekizinci kez katılmak için çalışıyordu. Hırslı amatör atlet, geçtiğimiz Şubat ayında katıldığı 4 kilometrelik basit bir koşunun ardından koşu bandına çıktığında garip bir şeyler hissettiğini fark etti. GE Sağlık’ta fikri mülkiyet avukatı olan Bates, o anları anlatıyor: “Elim ayağım titremeye başladı, bir iş arkadaşıma pazartesiye sağ çıkıp çıkamayacağımdan emin olmadığımı söyledim; ve her şey bir anda kötüye gitmeye başladı.”
Gece olduğunda Bates‘in sağlık durumu giderek kötüleşmişti: Dinlenme hâlindeki kalp atış hızı normalde dakikada 50 atış (BPM) iken 100 BPM değerine fırlamıştı. Kabanı, beresi ve eldivenleriyle yatağa yatmasına rağmen bir türlü ısınamıyordu. Gece ateşi 39 dereceye yükseldikten ve birkaç bayılma nöbeti geçirdikten sonra en yakın sağlık merkezine gitmesi gerektiğini anladı. Buradaki doktorlar, Bates‘i en yakın hastaneye götürmek için hemen ambulans çağırdı. Hastaneye vardığında hemşireler 15 dakika içinde hidrasyon için serum bağladı, göğüs röntgeni çekti ve serumuna antibiyotik ekledi. İlk müdahaleden 30 dakika sonra yapılan kan tahlilinde Bates‘in sepsis olduğu anlaşıldı. Bu durum, vücudun bir enfeksiyona verdiği reaksiyon dokuları ve organları zedelediğinde meydana geliyor ve ölüme veya organların iflas etmesine yol açabiliyordu. Böbrekleri iflas etmeye başladı ve bu durum, hızlı bir tedavi yapılmadığı sürece diğer organların da iflas etmesi riskini teşkil ediyordu.
Dünya Sağlık Örgütü, her yıl sepsisin dünya çapında 30 milyondan fazla insanı etkilediğini ve potansiyel olarak 6 milyon kişinin ölümüne yol açtığını tahmin ediyor. Enfeksiyonu olan kişiler sepsis durumuna geçebilir ancak yaşlı ve HIV/AIDS veya böbrek rahatsızlığı yaşayan hassasiyeti yüksek kişilerde bu risk daha fazla. Strep bakterisi yüzünden rahatsızlanan Bates, bu kategorilerden birinde yer almıyordu. Doktorlar, hızlıca sepsis durumuna geçmesinin tamamen tesadüf olduğunu söylemişti.
Bates, Waukesha Memorial Hastanesinde yoğun bakım ünitesine alındı, buradaki sağlık uzmanları antibiyotik ve sıvı uygulama konusunda sepsis protokolünü takip etti. Yapılan çalışmalara göre bu eylem planı, sepsis sonuçlarını iyileştirebilir nitelikteydi. Bates’in yaşadığı durum talihsiz olarak adlandırılabilir ama bir yandan da sonuçlar kesinlikle şanslı olduğunu gösteriyordu.
Teşhis, izleme, tedavi ve iyileşme sırasında klinisyenlerin neredeyse yalnızca GE Sağlık X-ışını, BT, izleme ve ultrason görüntüleme sistemlerini kullandığını fark etti. Bunların birçoğu, haklarının korunmasına yardımcı olduğu fikri mülkiyete sahipti.
GE Sağlık’ta fikri mülkiyet avukatı olarak çalışan ve çok sayıda maratona, bisiklet ve kayak yarışlarına katılan atlet David Bates, sepsisten kurtulmak için dört gün hastanede kaldı. Yaşadığı deneyim, hızlı teşhisin ve Bates‘in yaptığı işin önemini fazlasıyla kanıtlamıştı.
Dört gününü hastanede geçiren Bates hızlıca iyileşti. Yoğun bakımdan çıktıktan dört gün sonra American Birkebeiner‘a katıldı ve yarışta üçüncü geldi. Ardından, yardım istasyonunda 10 yaşında kızı olan bir arkadaşıyla buluşarak birlikte diğer kayakçılara yardım etti. Bates, “Hastaneden çıktığımda artık hiçbir şeyi garanti olarak görmemem gerektiğini anlamıştım. Hayatımı kurtarmak için kullanılan tüm GE Sağlık ekipmanlarını ve fikri mülkiyeti görünce burada yaptığımız işe çok daha fazla saygı duymaya başladım.” dedi.
Yaşadığı deneyim, hızlı teşhisin önemini kanıtlar nitelikteydi. Şimdilerde GE Sağlık ve iş ortakları sepsisi daha da hızlı teşhis etmek için çalışıyorlar. 2017 yılının sonlarında GE Sağlık ekibi ve Roche Diagnostics, elektronik tıbbi kayıtlardan (EMR) ve diğer hasta bilgi sistemlerinden gelen verileri entegre etmek ve sepsisle ilgili problem yaşama riski yüksek olan hastaların değişen sağlık durumlarına yönelik daha kapsamlı bilgi sağlamak amacıyla yapay zekâ tabanlı bir “sanal iş ortağı” geliştirdi. Bates, sepsise yakalanmadan önce Roche ile imzalanacak anlaşma ekibinde çalışmıştıve şimdilerde bu iş ortaklığı sonucunda ortaya çıkan sepsise yönelik fikri mülkiyeti korumak için çok çalışıyor.
Araçlar, sağlık personellerinin ve klinisyenlerin dikkatini en kritik hasta vakalarına verebilmelerine ve müdahale süresini potansiyel olarak azaltmalarına yardımcı olmak için çalışıyor. Veya bazı durumlarda bu çözümler, klinisyenlerin meydana gelmeden önce ölümcül durumları durdurmalarına da yardımcı olabiliyor.
Portland, Oregon’daki OHSU Sağlık’ta çalışan yetişkin kritik bakımı tıbbi direktörü ve baş tıbbi olanak sorumlusu Matthias Merkel, sepsiste teşhis, tedavi ve izleme konusunda zamanın, kritik bir öneme sahip olduğunu vurguluyor. Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi kapsamındaki sağlık hizmeti sağlayıcısı, hastane komuta merkezine ek bir destek yapısı olarak GE Sağlık’ın sepsis “tile”ını, yani uygulamasını hizmete almaya hazırlanıyor.
EMR’de fizyolojik verilere dayalı çeşitli uyarı sistemleri mevcut ancak bunların yorumlama esnasında zorluk yaratabileceği açıkça görülüyor. Birkaç saat içinde meydana gelen bu sepsis vakalarından bazıları, yani hastanın kalp atış hızının artmasının hastanın ağrı çektiği, kan basıncının düşük olduğu ve hastanın ateşinin yükseldiği şeklinde yorumlanan tüm vakalar, ameliyattan sonra gördüğümüz paternlerdir ve bunun nedeni, ameliyatın vücutta travma etkisi yaratmasıdır. Hastaların büyük çoğunluğu sürecin sonunda normale dönmektedir. Ancak bu belirtilerden birkaçı hastanın sepsise yakalanmak üzere olduğunu gösteriyor olabilir, bu durumda da hastaya tam zamanında çok özel bir tedavi planı uygulanması gerekiyor.