Son dönemde sıklıkla karşımıza çıkmaya başlayan yeni bir teknolojik atılım Bitcoin ve Blockchain, Endüstriyel İnternet’in tamamlayıcısı olmaya aday.
Dünya günden güne Endüstriyel İnternet alanındaki çarpıcı gelişmelere sahne oluyor. Bitcoin.com sitesinin yayınladığı, ABD merkezli pazar araştırmaları şirketi International Data Corporation tarafından yapılan bir araştırmadaki basit karşılaştırma bu gelişmeyi gözler önüne seriyor: 2009 yılında sadece 900 milyon cihaz internete bağlıyken, 2020 yılında bu sayının 30 milyarı aşması bekleniyor. Dünya genelindeki nesnelerin interneti pazarının 2020’ye kadar yılda yüzde 16,9’luk bir büyümeyle, 1,7 trilyon dolara ulaşacağı ve her bireyin ortalama beş adet internete bağlı cihazı olacağı tahmin ediliyor. GE, bu süreçte Endüstriyel İnternet pazarının büyüklüğünün de 225 milyar dolara ulaşacağını öngörüyor.
Rakamlar hayli iddialı ve Endüstriyel İnternet ile bütün dengelerin değişeceği ortada. Ancak aşılması gereken zorluklar da var. Endüstriyel İnternet’in hızlı gelişimiyle birlikte çok sayıda cihazı güvenli bir şekilde tanımlamak, birbirine bağlamak ve yönetmek ciddi bir zorluk haline geliyor. İnternetin mevcut altyapısı ve mimarisinin geleceğin Endüstriyel İnternet ekosistemindeki online hizmetleri desteklemesi zor görünüyor.
Bugüne kadar kullanılan merkezi modeller, ağa bağlanan cihazların sayısı milyonları, gerçekleştirilen işlemlerin sayısı milyarları bulduğunda yeterli olmayacak. Üstelik tek bir merkezdeki sistem hatasının, arızanın ya da giderek artan online saldırıların tüm dünyayı etkilemesi gibi bir risk söz konusu. Olası sorunların başında veri yönetimi, güvenliği ve güvenilirliği geliyor. Siber güvenlik, internetin geçtiği her yerde olduğu gibi endüstriyel internet için de son derece önem taşıyan bir konu. Endüstriyel İnternet’in yaratacağı devasa miktarda verinin depolanması, anlam ifade edecek şekilde düzenlenmesi ve kullanılması da bir başka sorun ve birçok şirket bu konuda hazırlıksız durumda. Mevcut altyapılar, protokoller ve süreçler Endüstriyel İnternet’in getirdiği dönüşüme henüz hazır değil.
Cihazların güvenliği, birbiri ile uyumlu çalışabilmesi, birlikte çalıştığında sağlama ve kimlik doğrulama (authentication) yapabilmesi gibi noktalarda standardizasyon ve uyum gerekliliği ortada. İşte bu noktada son dönemin bir başka popüler kavramı olan sanal para birimi bitcoin ve onun güçlü blockchain teknolojisi, Endüstriyel İnternet’in ihtiyaç duyduğu güvenli ortamı sağlayabilecek sihirli enstrümanlar olarak karşımıza çıkıyor.
Blockchain Endüstriyel İnternet’in Çözüm Ortağı Olabilir
Birçok kişi tarafından bilgisayar teknolojisinin en büyük inovasyonlarından biri olarak görülen Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto adını kullanan kişi ya da kişilerce deneysel olarak başlatılmış, herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan, ancak ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen, herhangi bir üçüncü parti hizmetine ve aracı kurumuna gerek kalmadan transferi yapılabilen bir tür dijital para birimi. Ve bu inovasyon, uluslararası ekonomiden gündelik yaşama dek her şeyi değiştirmeye başladı.
Gelecekte kâğıt paranın tedavülden kalkıp dijital para bitcoin’e geçeceğimizi iddia edenlerin sayısı azımsanmayacak kadar çok. Bitcoin dünyanın birçok ülkesinde bireysel olarak kullanıldığı gibi, resmi olarak devletler nezdinde de itibar görmeye başlamış durumda. Almanya bitcoin’i bir tür hesap birimi olarak gördüğünü açıkladı. Ancak işin çok daha önemli bir boyutu daha var: Bu sanal para birimini ortaya çıkaran blockchain teknolojisi.
Blockchain farklı kuruluşlar tarafından kontrol edilen çoklu bilgisayar sisteminde bire bir kopyaların tutulduğu dijital bir dağıtık işlem defteri. Gelişmiş bir şifreleme teknolojisine sahip olan sistem, yapılan her işlemin kaydını tutabiliyor. Kim kime ne ödedi, kim kiminle evlendi, hangi arazi kimin, kim evini hangi kaynaktan gelen enerjiyle aydınlattı… Aklınıza ne gelirse… Edurne Lolnaz ve Mayel de Borniol 2015 yılında evliliklerini bir devlet kurumunun onayıyla değil Blockchain üzerinden gerçekleştirerek bir ilke imza attı bile.
Blockchain teknolojisi bütün işlemlerin ve bütün dijital etkileşimlerin güvenli, şeffaf, hizmet dışı kalmaya karşı yüksek dirençli, denetlenebilir ve verimli şekilde kaydedilmesini sağlayan bir yapı sunuyor. İşte bu teknolojinin güvenli yapısı, endüstriyel internetin ihtiyaçlarına yanıt verebilir. Blockchain sayesinde endüstriyel internet ekosisteminin geleneksel, aracı bazlı zincirlerinden kurtulması mümkün. Endüstriyel İnternet’in ayrılmaz bir parçası haline gelmesi beklenen blockchain teknolojisi sayesinde milyarlarca cihaza her an erişmek, cihazlar arasında gerçekleştirilecek işlemleri koordine etmek mümkün olabilir.
Örneğin, bitcoin aracılığıyla bağlantılı cihazlar arasındaki finansal işlemler sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilebilir. Karşımızda kim olduğunu bilmeden, merkezi bir otoriteye ve bir aracıya ihtiyaç duymadan ödeme yapabiliriz. Bir fabrikadaki akıllı makineler, değiştirilmesi gereken parçaların siparişini, insanların müdahalesine gerek kalmadan kendi kendine verirken artık ödemeyi de kendileri yapabilir. Blockchain’in merkezi bir yapıya sahip olmaması, sistemi çok daha dayanıklı ve erişilebilir hale getirebilir. Dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca noktadan bu teknolojiye erişilebilir. Bu noktalardan herhangi biri çökse bile, diğer noktalar varlığını devam ettireceği için sistem zarar görmeden faaliyete devam edebilir.
Bitcoin’ın bağlı olduğu protokoller bulunuyor. Bu protokoller çerçevesince yaptığınız her işlem şifreleniyor. Bu şifreleme aynı paranın iki kez harcanmasına da engel oluyor. Bitcoin üreten madencilerin bir görevi de hesaplama yetkisini kullanarak işlemi gerçekleştirmek, sistem ağını güvenli bir şekilde korumak ve sistemdeki her kullanıcıyı senkronize hale getirmek. Bu madenciler gönderilen paranın size ait olduğunu ve daha öncesinde başka birisine gönderilmediğini teyit ediyor. Bu sayede dolandırıcılığın ve yolsuzluğun da önüne geçiliyor.