Chẩn đoán và điều trị với AI: Nhanh hơn, hiệu quả hơn

Mathias Goyen, giám đốc y tế của GE khu vực châu Âu, chỉ ra một thống kê đáng kinh ngạc: tính đến 2010, lượng dữ liệu trong lĩnh vực y tế vẫn mất thời gian 3.5 năm để tăng gấp đôi nhưng đến nay, chu kỳ này giảm xuống chỉ còn 73 ngày.

Đây là một điều đáng mừng đối với Goyen cùng các chuyên gia y tế bởi từ khối lượng dữ liệu khổng lồ đó, họ có thể thu thập được nhiều thông tin thông qua sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các thuật toán máy tính thông minh. Goyen vô cùng hào hứng với điều này khi AI mang đến cho các bác sĩ nhiều thời gian hơn để thực hiện các công việc phức tạp. “Đó là lý do tại sao chúng tôi nói rằng AI đang khiến y học trở nên ‘người’ hơn”,” ông cho biết.

AI – trợ thủ của ngành y tế

Dưới sự cố vấn của các chuyên gia, trong đó có Goyen, MIT Technology Review Insights cùng với GE Healthcare đã công bố một nghiên cứu cho thấy AI ảnh hưởng tích cực lên ngành y tế. Theo đó, 45% chuyên gia y tế ở Mỹ và Vương quốc Anh cho biết AI đang giúp họ có nhiều thời gian để tương tác và chăm sóc cho bệnh nhân hơn, 60% có nhu cầu dành nhiều thời gian hơn để thực hiện các nghiệp vụ y tế thay vì công việc hành chính. Và gần 70% chuyên gia mong đợi có thể dành nhiều thời gian hơn để phối hợp với các nhân viên khác và với chuyên viên chăm sóc y tế lâm sàng.

Goyen cho biết AI nhanh chóng có được vị thế nhất định trong lĩnh vực X-quang giàu dữ liệu. Không những xác định được chính xác các tổn thương đáng ngờ, thông qua các hình ảnh đơn sắc được chụp từ máy quét cộng hưởng từ (MR), AI còn có khả năng quét nhanh hàng trăm ảnh chụp X-quang trong vài phút để cảnh báo các bác sĩ về các điểm bất thường; hoặc đưa ra cảnh báo sớm cho bác sĩ thông qua phân tích nghiêm ngặt dữ liệu oxy hóa trong máu được thu thập từ thiết bị đeo giám sát không dây.

Năm 2010, khối lượng dữ liệu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tăng gấp đôi sau mỗi 3,5 năm. Hiện tại, chu kỳ này giảm xuống còn chỉ 73 ngày. Ảnh: Getty Images.

Goyen cho biết nhờ các công nghệ mới này, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh có thể giảm tải công việc sàng lọc hình ảnh, đồng nghĩa với việc họ có thể dành nhiều thời gian hơn cho các nghiệp vụ y tế quan trọng – chẳng hạn như điều hướng các ống thông nhỏ vào chính xác khu vực cần điều trị của cơ thể bệnh nhân. Nếu dành ít thời gian rửa ảnh trong buồng tối hơn, họ có thêm nhiều thời thời gian để thảo luận với các bác sĩ chuyên khoa ung thư về phương án điều trị.

Goyen lấy ví dụ về một bệnh nhân đang phải chịu đựng căn bệnh ung thư đại trực tràng cấp tính, đã di căn đến phổi. Trong trường hợp này, bệnh nhân cần liệu pháp để giảm đau tạm thời hơn là chẩn đoán. Tuy nhiên, bác sĩ X-quang vẫn phải đếm và đo di căn, đây là một quá trình tốn nhiều thời gian. Goyen cho biết máy quét cắt lớp vi tính (CT) tích hợp AI tăng cường có thể đảm nhận công việc này trong 5 giây, từ đó cho phép bác sĩ tập trung vào việc giúp bệnh nhân giảm cảm giác đau.

Giải pháp hữu hiệu cho tình trạng thiếu nhân lực

Goyen nhấn mạnh rằng sự phát triển của AI trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe không phải là một trò chơi được mất hay là công nghệ sẽ thay thế con người. Trên thực tế, ngành y tế đang rất thiếu nhân lực. “Trên toàn cầu, chúng ta thiếu khoảng 7 triệu lao động ngành y tế và đến năm 2035, con số này sẽ là khoảng 14 triệu.” Vì thế, ngành này đang hướng tới một mô hình kết hợp trong đó AI hỗ trợ cho các bác sĩ lâm sàng. AI có khả năng duy trì công việc cơ bản và bác sĩ lâm sàng được tự do làm công việc có giá trị cao hơn, giống như cơ chế hỗ trợ của công nghệ này trong chế độ lái tự động của máy bay.

Đặc biệt, trên tất cả, AI giúp cứu sống bệnh nhân. Ví dụ một bác sĩ X-quang làm việc ca đêm và chăm sóc cho một bệnh nhân bị chấn thương đang trong tình trạng nguy kịch có thể không có thời gian để xem xét kỹ lưỡng ảnh chụp phổi. Trong điều kiện các bệnh nhân có thể có nguy cơ bị tràn khí màng phổi hoặc xẹp phổi, công nghệ chụp X quang có tích hợp AI có thể phân tích hình ảnh và xác định chính xác tình trạng tràn khí màng phổi chỉ trong vài giây, sớm cảnh báo cho bác sĩ để xử lý kịp thời.

Image credit: GE Healthcare. 

Nhờ vậy, cơ hội sống sót của bệnh nhân chắc chắn cao hơn bởi bác sĩ X-quang đã không còn phải tốn thời gian đọc ảnh, họ có thêm thời gian nghiền ngẫm phương pháp điều trị cứu sống bệnh nhân. Rõ ràng, không bác sĩ nào có đủ thời gian hoặc khả năng để phân tích khối lượng lớn dữ liệu thô mà y học hiện đại tạo ra.

Với ảnh chụp quang tuyến vú, một thuật toán có thể phát hiện ra bất thường nhanh hơn nhiều  so với mắt thường, kể cả đó là những bác sỹ chẩn đoán hình ảnh nhanh nhạy nhất bởi nó có khả năng nhận biết 256 sắc độ trong khi mắt người chỉ nhìn thấy khoảng 30 sắc độ. Goyen cho biết: “Điều đó không có nghĩa là AI ưu việt hơn bác sĩ X-quang. Nó chỉ giúp họ làm việc hiệu quả hơn”. Theo kết quả khảo sát của MIT Technology Review Insights và GE Healthcare, 75% chuyên gia y tế đang sử dụng các ứng dụng AI cũng đồng ý rằng AI cho phép chẩn đoán chính xác hơn.

Ngoài ra, AI còn giúp đơn giản hóa quy trình làm việc của các phòng ban và bệnh viện, bao gồm các “trung tâm chỉ huy” được hỗ trợ bởi học máy. AI giúp cập nhật thông tin về hàng trăm giường bệnh và bệnh nhân tại các khoa của bệnh viện liên tục và theo thời gian thực. Từ đó, nhân viên y tế biết cách để ưu tiên giường bệnh cho những bệnh nhân nguy kịch và phân bổ nguồn lực một cách hiệu quả.

AI cũng có thể giảm thiểu tình trạng bệnh nhân vắng mặt. Gần 8/10 chuyên gia y tế trong khảo sát cho biết việc triển khai AI đã tạo ra những cải tiến về quy trình làm việc, trong khi 80% tin rằng nó đang hoặc sẽ giúp họ cải thiện doanh thu.

Kieran Murphy, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của GE cho biết: “Thật tuyệt vời khi AI không chỉ hỗ trợ chẩn đoán lâm sàng, mà nó còn có thể giúp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe thuộc mọi chuyên ngành thực hiện công việc của họ theo cách mà họ luôn mong muốn”.

Gần 80% chuyên gia y tế trong khảo sát cho biết  việc triển khai AI đã tạo ra những cải tiến về quy trình làm việc. Tương tự 80% chuyên gia cũng tin rằng nó đang hoặc sẽ giúp họ cải thiện doanh thu.