Tarım denince hepimizin aklına çamurlu botlar, uçsuz bucaksız tarlalar ve dev traktörler geliyor. Fakat İngiltere’nin Kuzey Yorkshire bölgesinde tarım alışageldiğimiz yöntemlerden daha farklı yapılıyor. Bu bölgede tarım 2.400 metrekare büyüklüğünde bir binada, mor ışıklarla aydınlanan 2 odanın içinde yapılıyor. Çamurlu botların yerine beyaz palto, maske, saç filesi; eğitim almamış çiftçilerin yerine de bu alanda özel olarak yetişmiş bilim insanları var. Bilim insanlarının bu mor odalarda toprak ve bitkilerle ne işi olduğuna gelecek olursak; onlar hem bitkilerin mahsullerini artırmak hem de daha yeşil, daha yapraklı ve daha vitaminli ürünler üretmek için çalışıyorlar. Yani en iyi versiyona ulaşmak için! Bunu hedeflerken bitkilerin ıslah koşullarını değiştirmek yerine onlar için en uygun yetişme koşullarını arıyorlar.
Stockbridge Teknoloji Merkezi’ndeki araştırmacılar, küresel nüfusun artan gıda talebini karşılamak için yeni yollar arıyor. Bu sektörün önemi o kadar büyük ki, dikey tarım sektörünün 2017 yılındaki 2,5 milyar dolarlık pazarının 2018 Global Market Insights raporuna göre 2024 yılında 13,9 milyar dolara kadar çıkacağı öngörülüyor.
Tutarlı aydınlatmaya sahip, bol karbondioksit barındıran ve ekstra hijyenik bu çiftlikler her yıl bir fabrika gibi belirli miktarda ürün veriyor. Üstelik dış dünyanın iklim şartları veya bitki hastalıklarından da hiç etkilenmeden… Ancak Stockbridge’de daha da fazlası isteniyor. Bölgedeki yeni Dikey Tarım Gelişim Tesisi’nde bitkilerin moleküler karakteristiklerini herhangi bir genetik oynama yapmadan değiştirmek için yenilikçi aydınlatma sistemleri ve diğer bitki yetiştirme teknolojileri kullanılıyor. Tesisteki faaliyetlerden bir diğeri de tarımla ilgili girişimcileri ve yerel çiftçileri iç mekan çiftçiliği konusunda eğitmek.
Araştırmacılar bu yüksek teknolojili tarlaları kontrol etmek için sensörlerden ve bilgisayardan gelen verileri kullanmanın yanı sıra bitkileri farklı nem, karbondioksit, sıcaklık, besin ve ışık değerlerinde test ediyor. Burada elde edilen bilgiler ise kendi dikey çiftliklerini kurmak isteyen çiftçilerle ve tarıma merak duyan potansiyel çiftçilerle paylaşılıyor. Çünkü burası ticari bir gıda üretim çiftliğinden ziyade araştırma yapan bir teknoloji merkezi.
Okuldaki fen derslerinden fotosentez sürecini hatırlarsınız. Bitkiler bu işlemde ışık ve karbondioksit kullanarak besin ve oksijen üretirler. Işık bu sistemin en önemli parçası olduğundan araştırma merkezinde de araştırmacıların en çok yoğunlaştığı konulardan biri aydınlatma meselesi. Dikey tarlalarda her rafın üzerine asılan Arize Lynk LED ışıkları, odalarda pembe bir ambiyans yaratmanın dışında bitkilerin ihtiyaç duyduğu ışık dalgalarını da üretiyor. Bitkilerin daha fazla lif ve vitamin üretmesi için optimize edilme süreçlerinde çevresel faktörlerin yanı sıra ışığın da büyük bir rolü var. Işığın dalga boylarıyla oynayarak bitkilerin daha lezzetli, daha vitaminli ya da tam tersi yönde daha acı veya kırılgan olup olmayacakları henüz test edilse de araştırmacılar ışığın büyük bir fark yaratacağı konusunda ümitli.
Dikey tarlalar hakkında bilgi almak için tesisi ziyaret eden çiftçiler, burada çalışan bilim insanlarının onlarca yıllık eğitimlerinin aksine eğitimden hemen sonra bu teknikleri uygulayabiliyor. Tüm bu yeniliklerin ve çalışmaların ışığında dikey tarım yaygınlaştığı zaman üretimde ve gıda güvenliğinde büyük bir devrim yaratacak gibi görünüyor.