70’li yaşlarda emekli bir sekreter, ara ara hafıza kaybı yaşamaya başladığında bir şeylerin ters gittiğini fark etti; çünkü demans hastası annesini de iki yıl önce kaybetmişti. Kendi durumunu 12 ay boyunca izleyip, bu süreci analiz etmeye çalışsa da pek bir aşama kaydedemedi.
2017’nin sonlarında, Singapur Ulusal Nörobilim Enstitüsü (NNI) tarafından düzenlenen demans hakkında bir konuşmaya davet edilen bu demans hastası konuşmadan sonra NNI, aile geçmişinden dolayı semptomlarını derinlemesine incelemek için kendisiyle görüştü. İsmini vermek istemeyen kadın, geçmişte annesinin Alzheimer hastalığı sebebiyle neler çektiğini yakından gördüğü için gelecekte aynı hastalığı yaşaması muhtemel insanlara yardımcı olmayı amaçlıyordu. NNI Nöroloji Departmanı’nda Kıdemli Danışman ve NNI Demans Programı Direktörü olan Doç. Dr. Nagaendran Kandiah ile tanışması da bu sayede gerçekleşti.
Doç. Dr. Nagaendran çalışmaları hakkında: “NNI demans araştırması programının odaklandığı nokta Alzheimer hastalığının patofizyolojisini ve diğer nörodejeneratif hastalıkları araştırmak. Yaşlanan nüfusumuz sebebiyle Singapur’da giderek daha fazla insanın demanstan etkileneceğini ön görüyoruz. Bu sebeple erken teşhis de dâhil olmak üzere, demans başlangıcını geciktirebilecek daha fazla tedavi seçeneği sunmak çok önemli.” diyor.
Geçmişte, düşünme sürecini değerlendirmek için geleneksel teşhis yöntemleri olarak detaylı klinik görüşmeler ve anketler kullanılırdı; ancak Singapur’da kullanıma sunulan amiloid Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) izleyicisi gibi medikal gelişmeler sayesinde Doç. Dr. Nagaendran, hastalarına daha net teşhisler koymak için radyofarmasötikleri ve teknolojiyi birlikte kullanabiliyor.
Amiloid, Alzheimer hastalığı için önemli bir biyobelirteç. İnsolübl amiloidin birikimi sonucunda beynin hafızayı, hesaplamayı ve diğer düşünme süreçlerini yürüten bölgelerinde hücre kaybı oluşur. Ne yazık ki, Singapur’da amiloid PET taramalarının kullanılmasından önce amiloid seviyeleri yalnızca ölüm gerçekleştikten sonra ölçülebiliyordu.
Doç. Dr. Nagaendran, endüstrideki teknolojik gelişmeleri: “Teknikler artık canlı bir insandaki amiloid kantifikasyonunu mümkün kılıyor ve bilişsel semptomlara sahip hastaların beyinlerindeki değişimler tüm detaylarıyla hassas biçimde anlaşılabiliyor.” şeklinde yorumluyor.
PET taraması, tarama yapılacak hastaya radyofarmasötik izleyici enjekte edilerek yapılır ve beyindeki beta amiloid plaklara bağlanarak taramada parlak şekilde görülür.
Doç. Dr. Nagaendran, kadın hastanın tarama sonucu pozitif çıktığında, kadının Alzheimer hastalığı nedeniyle erken demans olduğunu doğruluyor. NNI‘ya göre erken demansı olan insanların %50’si bir şekilde demansa yakalanıyor. Haberler başta yıkıcı gelse de hasta, seçenekleri konusunda olumlu olması gerektiğini biliyordu.
Şimdilerde Doç. Dr. Nagaendran ve hastası, bir gün tedavisini bulmak umuduyla Alzheimer hastalığını anlamak için yapılan çalışmalara katkıda bulunuyor. NNI, erken demans olgularının doğrulanması için hastaların gerekli ön koşul testlerine tabi tutulduğu ve böylece anti amiloid klinik araştırma seçeneklerine erişim sağlayabildikleri dünyadaki birkaç merkezden biri.
Doç. Dr. Nagaendran, Alzheimer hastalığını daha iyi anlama ve hastalığın gidişatını değiştiren tedaviler bulma konularıyla özel olarak ilgilenirken, hastası ise NNI’da anti amiloid girişim konulu bir klinik araştırmaya kaydoldu. Hastası, beyindeki amiloid birikimini azaltarak hafıza ve genel fonksiyondaki gerilemeyi yavaşlatması beklenen anti amiloid ilaçları kullanıyor ve şöyle söylüyor: “Gittikçe daha unutkan oluyor olabilirim ama hâlâ özgürüm ve kendi işlerimi yapabiliyorum.”
RadLink Asia‘ya ait Singapur Radyofarmasötik (SRP) şu anda, Singapur’da üretimi ve tedariği için lisans ve düzenleyici kurum onayı almış VIZAMYL moleküler görüntüleme ajanının özel üreticisi ve tedarikçisi. Onaylandığından bu yana Bangladeş ve Tayland gibi ülkelerden test edilmek üzere gelen hastalara, Singapur’daki RadLink Asia Tanı Merkezi‘nde VIZAMYL kullanılarak 100’den fazla tarama yapıldı.
SRP Genel Müdürü Dr. Chang Yongqin: “VIZAMYL’in en önemli özelliği hastada semptom görülmeden önce, belki 10 ila 20 yıl kadar önceden Alzheimer hastalığını erken tespit edebilme potansiyeli. Bu sayede hastalar, tedaviye daha erken başlayabilir ve daha iyi sonuçlar elde edebilir.” diyor.
RadLink Asia Bölgesel Yönetim Direktörü Royston Lek: “Yaşlanan nüfus ve artan kronik hastalık prevalansıyla birlikte Asya’da daha iyi görüntüleme ve tanı yöntemleri talebinde önemli bir artış oldu” diyor ve ekliyor: “Singapur’un bölgesel tıbbi bir merkez statüsünü sürdürmesi ve Güneydoğu Asya’da gelişmiş tanı ve moleküler görüntüleme hizmetlerine daha iyi erişim sağlanması için RadLink‘in VIZAMYL’i tedarik etmeye devam etmesi önemliydi.”